ઘણાં વરà«àª·à«‹ પહેલા ની આ વાત છે, જયારે સà«àªŸà«€àª®àª°à«‹ ની શરૂઆત થઇ નહોતી, તà«àª¯àª¾àª°à«‡ કà«àª¶àª³ નાવિકો ઉતારà«àª‚ ઓ ને નાવ માં બેસાડી પેલે પાર પહોચાડતા હતા,
àªàª• અંગà«àª°à«‡àªœ નાવ માં બેસી હિનà«àª¦à«àª¸à«àª¤àª¾àª¨ તરફ આવી રહà«àª¯à«‹ હતો,
નાવનો નાવિક ઘણો કà«àª¶àª³ અને વૃદà«àª§ હતો, અંગà«àª°à«‡àªœ પણ નાવિક ની ઉમર નો હતો ,àªàªŸàª²à«‡ બેઉ સરખે સરખા જેવા હતા,બનà«àª¨à«‡ વાતો ના તડાકા મારવા લાગà«àª¯àª¾,અંગà«àª°à«‡àªœ ને તૂટીફૂટી હિનà«àª¦à«€ અને ગà«àªœàª°àª¾àª¤à«€ àªàª¾àª·àª¾ આવડતી હતી. અંગà«àª°à«‡àªœ ઘણો વિદà«àªµàª¾àª¨ હતો તેને àªà«‚ગોળ,ખગોળ અને સાયનà«àª¸àª®àª¾àª‚ તેની જીદગી પૂરી રીતે વિતાવી હતી,તેને પોતાની વિદà«àª¯àª¾àª¨à«àª‚ અàªàª¿àª®àª¾àª¨ હતà«àª‚,તે àªàª® સમજતો, કે મારà«àª‚ જીવન સારà«àª¥àª• છે.
વાત માંથી વાત નીકળતા અંગà«àª°à«‡àªœà«‡ પà«àª°àª¶à«àª¨ કરà«àª¯à«‹ , કેમ અલà«àª¯àª¾ કંઈ àªà«‚ગોળ બૂગોલ જાણે છે ? નાવિકે કહà«àª¯à«àª‚ સાહેબ àªà«‚ગોળ કોને કહેવાય તે મને ખબર નથી,અંગà«àª°à«‡àªœà«‡-કહà«àª¯à«àª‚ àªà«‚ગોળ કોને કહેવાય તેની તને ખબર નથી ? જા તારા પચà«àªšà«€àª¸ વરસ પાણી માં ગયાં.
અંગà«àª°à«‡àªœà«‡ પોતે àªà«‚ગોળ,ખગોળ અને સાયનà«àª¸àª®àª¾àª‚,પચà«àªšà«€àª¸ પચà«àªšà«€àª¸ વરસ કાઢà«àª¯àª¾ હતા માટે જ તેને નાવિક ને આ પà«àª°àª®àª¾àª£à«‡ કહà«àª¯à«àª‚, નાવિક મનમાં બબડà«àª¯à«‹ : ઠીક àªàª¾àªˆ મારા પચà«àªšà«€àª¸ વરસ પાણી માં.
અંગà«àª°à«‡àªœà«‡ ફરી ને નાવિક ને પà«àª°àª¶à«àª¨ કરà«àª¯à«‹: અલà«àª¯àª¾ ! ખગોળ નà«àª‚ કંઈ જà«àªžàª¾àª¨ છે ? નાવિક બોલà«àª¯à«‹ ! સાહેબ ખગોળ મેં કોઈ દિવસ ખાધી જ નથી, ઠકોઈ નવી વસà«àª¤à« લાગે છે. અંગà«àª°à«‡àªœ બોલà«àª¯à«‹ અલà«àª¯àª¾ બેવકૂફ ! ખગોળ કંઈ ખાવાની વસà«àª¤à« નથી,ખગોળ àªàªŸàª²à«‡ આકાશ નà«àª‚ જà«àªžàª¾àª¨. ગà«àª°àª¹à«‹,નકà«àª·àª¤à«àª°à«‹,તારાઓ વિગેરે àªàª¨à«‡ ખગોળ વિદà«àª¯àª¾ કહેવાય.
નાવિક બોલà«àª¯à«‹ “હં..સમજà«àª¯à«‹, હà«àª‚તો àªàªŸàª²à«àª‚ જાણà«àª‚ છà«àª‚, ઉતà«àª¤àª° દિશામાં ધà«àª°à«àªµàª¨à«‹ તારો હોય છે,તેના ઉપરથી ઉતà«àª¤àª° દિશાનો ખà«àª¯àª¾àª² આવેછે,
અને અમે તેના આધારે નાવ ને હંકારીઠછીઠ.
તà«àª¯àª¾àª°à«‡ અંગà«àª°à«‡àªœ ચિડાઈ ને બોલà«àª¯à«‹ જા તારા બીજા પચà«àªšà«€àª¸ વરસ પાણી માં ગયાં, નાવિક ને ઘણà«àª‚ દà«àª– થયà«àª‚,પણ સાહેબ આગળ શૠબોલે ? તે તો મૂગો મૂગો નાવ હંકારવા લાગà«àª¯à«‹,
ફરી પાછà«àª‚ અંગà«àª°à«‡àªœà«‡ પૂછà«àª¯à«àª‚ : સાયનà«àª¸ નો કંઈ અàªà«àª¯àª¾àª¸ કરà«àª¯à«‹ છે ?..સાહેબ સાયનà«àª¸ ફાયંસમાં અમે કંઈ ન સમજીઠઅંગà«àª°à«‡àªœ બોલà«àª¯à«‹ સાયનà«àª¸ àªàªŸàª²à«‡ વિજà«àªžàª¾àª¨ . àªàªŸàª²à«‡ નાવિક બોલà«àª¯à«‹ ઠીક ઠીક થોડà«àª‚ ઘણà«àª‚ જાણà«àª‚ છà«àª‚ ,કે મનà«àª›àª¾àª¸ અને પોટાશ àªà«‡àª—ા કરવાથી દારૂ થાય.અંગà«àª°à«‡àªœ બોલી ઉઠà«àª¯à«‹ અલà«àª¯àª¾ તારા તà«àª°à«€àªœàª¾ પચà«àªšà«€àª¸ વરસ પાણી માં ગયાં.નાવિક ને મન માં àªàª¾àª°à«‡ દà«àª– થયà«àª‚ ,મનમાં ને મનમાં બબડà«àª¯à«‹ આને તો મારી પૂરી જિંદગી પાણી માં નાખી દીધી, પણ આ અંગà«àª°à«‡àªœ સામે બોલાય તેમ નહોતà«àª‚.
અંગà«àª°à«‡àªœà«‡ પોતાની જિંદગી સો વરસ ની નકà«àª•à«€ કરી હતી,તેમાંથી à«à«« વરસ અàªà«àª¯àª¾àª¸ માં છેલà«àª²àª¾ પચà«àªšà«€àª¸ વરસ àªàª• ગà«àª°àª‚થ ની રચના કરવા માં ગાળવા ના હતા.અંગà«àª°à«‡àªœ મનમાં મલકાતો હતો,તેના ઘમંડ નો પાર નહોતો,àªàªµàª¾ માં સાગર માં તà«àª«àª¾àª¨ જામà«àª¯à«àª‚,દરિયા ના મોજા ઉછાળવા લાગà«àª¯àª¾, નાવ ઉંચી નીચી થવા લાગી,
àªàª¯ વધી ગયો, નાવિક કમà«àª®àª° કસી તૈયાર થયો. નાવિક ને ખાતરી થઇ ગઈ કે ‘ આ તà«àª«àª¾àª¨ માંથી પાર ઉતરવà«àª‚ અઘરà«àª‚ છે.’
નાવિકે અંગà«àª°à«‡àªœ ને સાવધાન કરà«àª¯à«‹:સાહેબ તૈયાર થઇ જાવ, નાવ તોફાને ચઢી છે. ‘અને તેને ધીમે થી અંગà«àª°à«‡àªœ ને પૂછà«àª¯à«àª‚ : સાહેબ, તરતા બરતા આવડે છે ? તરવા ની કળા શીખà«àª¯àª¾ છો? પડતà«àª‚ મà«àª•à«‹ નહીતો મરà«àª¯àª¾ સમજો.
નાવિક નીવાત સાંàªàª³à«€ અંગà«àª°à«‡àªœ ઢીલો ઢસ થઇ ગયો,àªàª¨à«àª‚ નૂર ઉતરી ગયà«àª‚, તેને કહà«àª¯à«àª‚ મને તરતાં નથી આવડતà«àª‚.
નાવિક બોલà«àª¯à«‹ શૠકહà«àª¯à«àª‚ ? તમને તરતાં નથી આવડતà«àª‚ ? મારા તો à«à«« વરà«àª· પાણી માં ગયાં,પણ તમારી તો પૂરી જિંદગી પાણી માં જશે, કંઈ સમજાય છે?
અને નાવ ઊંધી વળી, નાવિક ચાલાક હતો àªàªŸàª²à«‡ લાકડા નà«àª‚ પાટિયà«àª‚ પકડી તરતાં તરતાં સામે પાર પહોચી ગયો,
જયારે અંગà«àª°à«‡àªœ સદાય ને માટે પાણી માં ડૂબી ગયો.
આ લોક ની વિદà«àª¯àª¾ માં ગમે તેટલી ડીગà«àª°à«€àª“ મેળવો પણ સંસાર સાગર પાર કરવાની કળા ન શીખà«àª¯àª¾ તો ?